Sąd Najwyższy w kwietniowym postanowieniu w sprawie I CSK 1230/24 jednoznacznie przesądził, że zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa nie przerywa biegu przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych związanych z tym przestępstwem.

W rozpoznawanej sprawie chodziło o popełnienie przestępstwa oszustwa w typie podstawowym (art. 286 § 1 k.k.). Do znamion tego przestępstwa należy między innymi doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym. Zachowanie sprawcy skutkuje utratą praw majątkowych, m.in. poprzez ich wyzbycie się, obciążenie, zwolnienie z długu, zaciągnięcie zobowiązań, niezasadne przesunięcie terminu zapłaty itd. W efekcie pokrzywdzony traci składniki majątkowe lub traci korzyści, np. pożytki.

Po stronie pokrzywdzonego mogą powstać zatem roszczenia cywilnoprawne. Przedawniają się one według zasad ogólnych z kodeksu cywilnego (art. 118 i n. k.c.), a więc z upływem 6 lat od dnia wymagalności takiego roszczenia.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 kwietnia 2025 r. w sprawie I CSK 1230/24 wykluczył w takim przypadku możliwość przerwania biegu przedawnienia zgodnie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przez samo zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k.

Przerwanie biegu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Sąd Najwyższy uznał za oczywiste, że organy postępowania karnego nie są „powołane do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń”, a zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa: „w sposób oczywisty nie stanowi działania przedsięwziętego «bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia»”.

Sąd cywilny nie ma podstaw do przyjmowania, że zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa oszustwa przerwało bieg przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych związanych z tym przestępstwem.