Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów Izby Cywilnej wypowiedział się na temat wypłaty odszkodowań z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Uchwała z 24 września 2025 r. (III CZP 32/24) może wpłynąć na ujednolicenie orzecznictwa i praktykę likwidacji szkód komunikacyjnych.

1. VAT w ramach odszkodowania tylko jeśli został faktycznie zapłacony

Sąd orzekł, że odszkodowanie nie obejmuje podatku VAT, jeśli poszkodowany naprawił pojazd i poniósł z tego tytułu koszty, ale cena za usługę nie zawierała tego podatku.

Tym samym, poszkodowany ma wobec ubezpieczyciela także roszczenie o zwrot VAT w ramach odszkodowania wyłącznie, gdy rzeczywiście ten podatek zapłacił w cenie usługi naprawczej, a usługodawca, realizujący naprawę, podatek ten odprowadził.

2. Kosztorys zamiast faktur – powrót do statycznej koncepcji szkody

Sąd ponadto dopuścił możliwość ustalania wysokości odszkodowania na podstawie kosztorysu, nawet jeśli poszkodowany faktycznie naprawił pojazd. Ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie w wysokości ustalonej w dniu powstania szkody.

Sąd przyjął więc, że kluczowy dla odszkodowania jest moment powstania szkody, niezależnie od tego, jakie kroki poszkodowany następnie podjął w celu przywrócenia pojazdu do stanu sprzed jej postania. Takie stanowisko Sądu Najwyższego znacznie ułatwi poszkodowanym dochodzenie odszkodowania, uwalniając ich od ciężaru dokumentowania rzeczywistych kosztów naprawy.

3. Rabaty na części zamienne i materiały lakiernicze tylko z uwzględnieniem interesu poszkodowanego

Uchwała stwierdza również, że odszkodowanie może uwzględniać rabaty na części zamienne i materiały lakiernicze oferowane przez podmioty współpracujące z ubezpieczycielem pod warunkiem, że nie narusza to uzasadnionego interesu poszkodowanego.

W tej części uchwała Sądu Najwyższego budzi wątpliwości w dwóch obszarach.

Po pierwsze, takie stwierdzenie pozwala ubezpieczycielom na obniżenie odszkodowania należnego poszkodowanemu o kwotę rabatów na części zamienne i materiały lakiernicze, które wynegocjował sobie ubezpieczyciel ze swoimi kontrahentami w ramach działalności gospodarczej. Rabaty mogą prowadzić zatem do zaniżenia odszkodowania.

Po drugie, Sąd Najwyższy posłużył się tu terminem niedookreślonym: „uzasadniony interes poszkodowanego”. Taka furtka interpretacyjna, może prowadzić do dowolności po stronie ubezpieczycieli i w konsekwencji do nierównego traktowania poszkodowanych.

Choć uchwała SN w sprawie III CZP 32/24 wzbudza zastrzeżenia, to może przyczynić się do ujednolicenia orzecznictwa w kierunku korzystnym dla poszkodowanych.