Jednym z rozwiązań prawnych przewidzianych w nowelizowanych obecnie przepisach Tarczy Antykryzysowej związanej z epidemią wirusa SARS CoV-2 jest rozszerzenie możliwości urzędowego ustalania cen maksymalnych.

Docelowo, Minister Zdrowia w porozumieniu z innymi ministrami, będzie mógł określić w rozporządzeniu nie tylko maksymalne ceny, ale także marże hurtowe i detaliczne na towary i usługi mające istotne znaczenie dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa ludzi lub kosztów utrzymania gospodarstw domowych. Nowelizacja znacznie rozszerzy katalog produktów, które będą mogły być objęte cenami i marżami maksymalnymi – zgodnie z obowiązującą tzw. Specustawą z 2 marca 2020 r. ceny maksymalne mogą dotyczyć tylko: produktów leczniczych, wyrobów medycznych i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, które mogą być wykorzystane w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

W praktyce będzie to oznaczało zakaz stosowania przez przedsiębiorców cen lub marż wyższych niż maksymalne wobec towarów i usług objętych rozporządzeniem.

Przestrzeganie powyższego zakazu będą kontrolowały właściwe Inspekcje:

  • Farmaceutyczna,
  • Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych,
  • Sanitarna,
  • Handlowa

Wymienione inspekcje będą mogły prowadzić niezapowiedziane kontrole u przedsiębiorców:

  • na podstawie upoważnienia blankietowego (tj. niewskazującego nazwy podmiotu kontrolowanego,
  • nawet podczas nieobecności przedsiębiorcy lub upoważnionej przez niego osoby,
  • przedsiębiorca nie będzie mógł złożyć sprzeciwu wobec czynności kontrolnych dokonywanych z naruszeniem przepisów,
  • bez ograniczeń czasowych przeprowadzanych kontroli,
  • z możliwością ponownego przeprowadzenia przez ten sam organ.

Kontrolę u przedsiębiorcy, dotyczącą przestrzegania powyższego zakazu, będą mogli przeprowadzić również pracownicy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Prezes UOKiK już w marcu powołał specjalny zespół monitorujący ceny w sklepach internetowych i stacjonarnych.

Za stosowanie cen lub marż wyższych niż maksymalne właściwi inspektorzy będą mogli nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości od 5.000 do 5.000.000 zł. Taka decyzja może mieć nadany rygor natychmiastowej wykonalności a przedsiębiorcy nie będzie przysługiwał wniosek do sądu o wstrzymanie jej wykonania. 

Natomiast w przypadku, gdy przedsiębiorca naruszy powyższy zakaz wielokrotnie, w przypadku wielu towarów lub usług lub na dużą skalę, również Prezes UOKiK może nałożyć na niego karę w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym. 

Co więcej, jeżeli przedsiębiorca nie udzieli informacji, udzieli informacji nieprawdziwych, uniemożliwia lub utrudnia Prezesowi UOKiK kontrolę, może zostać obciążony obowiązkiem zapłaty kary pieniężnej w wysokości do 5% obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym, jednak nie wyższą niż 50.000 zł.